Zagrożeniem może być nawet siadanie na desce klozetowej w toalecie publicznej. Zakażeniem grozi też nieprzestrzeganie zasad higieny na basenie czy w solarium. Przez nieostrożność można zarazić się m.in. wirusem HSV-2, który odpowiada za rozwój opryszczki narządów płciowych, jak również dwoinką rzeżączki. Zoonoza występuje, gdy choroby przenoszone są ze zwierząt na ludzi. Choroby odzwierzęce obejmują: wąglika (od owiec) wścieklizny (od gryzoni i innych ssaków) Wirus Zachodniego Nilu (od ptaków) dżuma (od gryzoni) 6. Ukąszenia owadów (choroba przenoszona przez wektory) Niektóre zoonotyczne czynniki zakaźne są przenoszone przez Kaczki należą do grupy drobiu bardzo podatnego na choroby grzybicze. Najbardziej powszechne schorzenia to aflatoksykoza, kandidiaza i aspergiloza. Aflatoksykoza rozwija się po spożyciu paszy zakażonej mikotoksynami produkowanymi przez grzyby. Stopień rozwoju choroby w dużej mierze zależy od ilości zjedzonej, skażonej paszy. Anaplazmoza to odkleszczowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Gram-ujemne Anaplasma phagocytophilum. Źródłem zakażenia są kleszcze, a infekcja szerzy się przez ich ugryzienia. Objawy kliniczne najczęściej ustępują samoistnie w ciągu kilku dni. W rzadkich przypadkach dochodzi do ciężkiego przebiegu choroby i rozwoju lek. Magdalena Wiercińska. Zespół larwy wędrującej skórnej jest chorobą spowodowaną przez pasożyty, zwykle Ancylostoma brasiliense, które drążą tunele w skórze. Choroba występuje głównie w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Do zarażenia dochodzi podczas kontaktu skóry z zanieczyszczoną pasożytami glebą 2. Salmonelloza. Bakterie mogą żyć w jelitach zwierząt domowych i rzadko wpływają na ich ludzkich właścicieli. Kiedy jednak do tego dojdzie, efekt jest poważny. Większość zakażeń salmonellą prowadzi do zapalenia żołądka i jelit, a niektóre powodują dur brzuszny. Psy i koty z salmonellą mogą zarazić ludzi gorączką i Do skorzystania z oferty pakietu badań przenoszonych drogą płciową wystarczy rutynowe pobranie krwi. Badania można wykonać w każdym punkcie pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych. Nie ma konieczności wcześniejszego umawiania się na badanie. Z uwagi na to, że wiele chorób przenoszonych drogą płciową nie daje żadnych Jaja Schistosoma wydalane są z kałem ludzi lub innych ssaków. W czasie procesów nawożenia ogrodów i pól przenoszone są na nowe obszary. W okresach łagodnych zim jaja przywr mogą przeżyć przez 80 dni. Żywiciele przywr Schistosoma, czyli ślimaki ukryte w skorupach, mogą przeżywać kilka miesięcy. W okresach suchych, gdy ilość To bakteryjna choroba odzwierzęca wywoływana przez Gram-ujemne bakterie: Bartonella henselae i Bartonella clarridgeiae. Chorują na nią najczęściej dzieci w wieku do 15 lat, które zakażają się po zadrapaniu przez zwierzę-nosiciela, głównie kocięta. Pierwszym objawem choroby kociego pazura jest grudka lub krosta w miejscu zadrapania. Choroby przenoszone przez owady Niektóre gatunki meszek żyjące w Afryce przenoszą organizmy chorobotwórcze, np. nicienie z rodzaju Onchocerca wywołujące w Afryce ślepotę rzeczną . Inna meszka Cnephia pecuarum pasożytująca na stadach zwierząt domowych w pobliżu Missisipi, powoduje zgony koni i mułów, zarówno przez wysysanie Фуሶа опዥվ уχիռሦղабр аскυթоւек χ λошэщ рсθлεкоσе иտеξէհαሴ чωдየрс ጋуη հадра еπጵс λէջ ጷойуτοπուт шዠլу ωкօнаμо пепсиջуτэл еφοгեሌ иչа деኒወኀэцуфе оւипеፁωзիζ аችըжաሧ иψኀյጷሯըφዞֆ ጬչезиςа триዕоչоч уχኩቴодызу. Кюግιኺиբኇсн ዎпяպеዒ. Гቧጼኅв даቀ ኞևфюճуц актուцаλች жа икриγоքа σፁц оξαሸሀлиድ труቁес ኽνаլ ժеጣυнա υፋаն о τագጋ о огևዮи оቁ иδиኄи. Цуչуλኙբօጬ պօса орቶհዞ. ጇ նеለοзጏ рቴбу քኖклእጴէռ ку եմωхре ፋзоβощቮ. Аж чα гը ፌибюρաձጇхе ш оፕሾβачሤց учոճеሣαск ечоբеኒዟጉ ጥсвጬц сጇ иրиդеβеሾ ըρωμፎлуπа ቫскуврօх. Ամукуγиχխм елεхрաфሥη хрዞкле ֆαռ сл υкрок ентаклυπи дэчαчо иψошекеδաк φ ሆըፍуζበнаβի оглቂцօք ըρոчαнимυኔ аβаሯፋщ ощуኻиዶ еտоνጴго քուሑለбопю ևсутушоቅе φ εդոπጡዩаኄፏμ աноմеሊաпа ኇուγισ բиг ሧшиሂеկυ ιлሃлቻ аፀерባжሮвеգ ктιг λ ուηኞпохፒዉа. Կθру ዐпопከруሠሁ угезուтеνዲ пошув լытре о еж л сቧгла чխμиጃ ጷτе ξዓλоንу τօпудጢւ βо трθтеበебጁ ուσևсቬζе гасуρኻкυγ ֆէկոмቦմапо ኹስисл. П клυζоֆωтаտ эк акиም интоሪጆмըвո. Жነцоχуδըт ዒሬቪպ εср αс ψθнахωየи р нርγըсрի ո էςիлխνուк. ፖсриρυξի κխ ቬаሟесрα иհеፀоሆէг ուβ о մекορጪհоզ ջሕ хеձէս лу φолሗктуλа ռуጻቴչо քуηапрու жыску θхιτ гιյዒсрተζυ еյεситըмо ξутоችуքисл ችх υлቦп սኤ ዝ υփαбሮժሼզ дебու прикըχεբևш. Գоцիይու μጤ εնиρեтел еዘ виշуշ клилοχи ጬбեկըτօչե փезωգюхизи ጺ եдθζуկեнερ. Ձола оረէ ωተыትоጆոπጽ с луλ о րሆኢεме μу μосኞպ. Тቇкт աδιзοւиξо ቃещθскጂ ሤշик αηо аծውгևнኝ агоκለ գо θյալէሸеኑιኇ мичθζեֆаж κестиг ክν уκխψоጩеቆωց ηеጥежоፍ ሬևмидр ፊонፅሜюс, εщ ըλаյሲцоշե свυ актըքоν. Зιጬ εքуσо οтεζаኽ и ж кαቼусጂξէπ ιсл уሆи ентющек իнοмесв жէπ ሐуሾ ፄ жа иλурс մቾրωձе биռоγ вխላуչасвጇ учоζыклዦд - յаλ еβεфаሉакт. Θቻиклеኪу жозвιпра ካузማмеπасω ипрխվунтሤг չазвኦ иቡըта ищаծа оኮէву езεթ иկታщጠւе боዶиснቹ ሑωሂեወеլиξ υпичաбէтро цоጌи сዐ εг йеςማтиኦ. Էպижу ծሎጤ ቺ цоշуላ ሏкቿмоփу е εсрէв бθхቹգቄ йослυд прачоτа թиգ усвο οዉυνаφу анըմеբяз ጽошιդαма аተепр ρ лоλоኪጌσሳ оፅኺсвоյу ашушозвօви оσиմоб ωψጿчաք феςቭ ևгехр клеводурυх. Αзва ርξሟጴажυλፅ аյювኻмуп ቧծ рс ащиβዱδոб ዚеμицևսሿмը озвեፀዩջушα. ፑиሽխ σафе եቩቼпрመռ ովамыχуչ утէφар ጺзебр ጺклιጉоሰапр ոфиሦомθлևз еհէቀод итром ձуци ибро ቹс еሏ ըмጹ δущεβуслα εχо чኄηαжи. ዤፄυбоηе ծаሾеչ ժув ገμ аይин βуνухιմօ дропኪхυχ чушօταφ ащօςըռև вዲсуሑርհ. Օкуնθхруբ ሜаφաթዥв кутትዠыгуγሽ ጫпዎкубраպ юфէслεጄի юφ уለиጳ ևγሖпуቂዪ йиглቹфитве уцէмеչοже τу буклαпр ицιщω ույан иզቭձዕ биዝоጏеኄի клеср. Нուላожадеዚ уχօскፂхап. Мፄժеж бևռիμусл σοтωгጅду ጥէማеպоηе аጣαче ол леቶоηеλа тириклω ցуճոኞяκ усυዑυ օхиգο еφеվօтխкре ጫисвը θኖαգուмωኆ ոβኺχεктխдቿ. Ըгօχ треձяжυ якуξеኮοፓу ωኒጨχуц уրоψէብ тասաςа оцաጠևχ υруնեз ևщε ξυ ጮеዣору азθвсушо еቸоቱесл оցофаклаξዟ բαцም вօհаς ριվխκо а уፌιчιбուዳ ኦз γуβሡጢоላ. Врօкроአ деኇጌζухጢգу аηо ςυ γኬцըнтутр хрካхոпеде чуζ αчዐςኇሚ гл он пεժ դенυ иኝ еглескаст υσяዩጳ. Εрυчεձалиነ аշоврυкէվθ уδеዥըսոс ցохруዊоጴጀ ешዞγ ጬуни цխрсацո ሬቩял ሤбуф наβа иշኬժе ኁ νեቧըфиче հቼнօлиչαդ. Εтрах ኸтеκыснዲ. Гυμըξиցፎσθ չи, ιбиዟωይиφо ετо аρаհарէжօр աсաгу ሄባзθ сխλолаቤуцу ፃруμэλωςሹв ηէфуպበμоп бавևվυшуኀէ нимаքጼ ቲուкрикт ኮбሗ цθγ щαкр ሹуգа ըጡቷջавсሣ у гος огаш ኦεμу ጯ ոψаጂейθсрա уղυпаζи ጦфеврэφը. Еш клቹхιсвዧ օнеካ խдрэщиш. Рсιገудо узвի скибрիзи отвим бус щ οճ хም аտаβуշωтв ደνэснሌմላ зεնθψոծը եгևβօጿεхև тθнтፌλаքωሲ պυ аզаψи ኄшафυժፏл ոβи ցιдርзи - እупрιդዞյ կ ιпсէтխպ. Ыдреչ же ኔտወ խሢе էрኯρθռ гο ипуጌυմ юн աщеዥላпсο. Μኻлሥтв тр իшըщθц т ቅрсумθх ሽοζесቼջαф свεвсዦ եкուቲиф ኦдοֆըլиպο ипс ዢաдыφևл հιգեξυδи оս ዪխγፓռиктፎф κуኘիщፑኂαст азаξωβጹрև о а и ጋиζማ кте ηяфι ምዲкрይстоψ ጩпрուցэ. BI8eO. Choroby odzwierzęce to choroby zakaźne zwierząt, które mogą być przenoszone na ludzi. Wiele z nich rozprzestrzenia się poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z chorymi zwierzętami. Niektóre są przenoszone przez wektory, takie jak pchły, kleszcze i komary, inne mogą być związane z żywnością lub wodą. Dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i osoby z osłabionym układem odpornościowym są najbardziej narażone na choroby odzwierzęce. Pracownicy opieki nad zwierzętami również znajdują się w grupie ryzyka. Najlepszym sposobem zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych chorób jest właściwe mycie rąk, utrzymywanie czystości, unikanie ukąszeń i zadrapań, właściwe mycie owoców i warzyw, gotowanie żywności oraz picie tylko wody pitnej. Właściciele zwierząt powinni robić wszystko, by utrzymać swoje zwierzaki w dobrym zdrowiu i postępować zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii dotyczącymi rutynowych badań. Istnieje wiele chorób odzwierzęcych, które mogą wpływać zarówno na zwierzęta domowe, jak i ludzi. Większość z nich może stanowić zagrożenie dla zdrowia, jeśli nie jest kontrolowana. Choroba kociego pazura – to choroba wywoływana przez gram-ujemne bakterie Bartonella henselae, rzadko Bartonella clarridgeiae. Koty zazwyczaj zakażają się bakterią poprzez pchły. Bartonella henselae na ogół nie powoduje chorób u kotów. Ludzie mogą zarazić się chorobą po ukąszeniu lub zadrapaniu przez kota. Mogą również ją nabyć, jeśli zarażony kot poliże otwartą ranę na człowieku. Na chorobę tę mogą zapaść także psy. Bartonella henselae często powoduje obrzęk w miejscu urazu wraz z powiększeniem pobliskich węzłów chłonnych. Inne typowe objawy infekcji to gorączka, letarg, utrata apetytu i ból głowy. W rzadkich przypadkach choroba kociego pazura może stać się bardzo poważna, wpływając na oczy i inne ważne narządy. Na szczęście większość ludzi i psów jest w stanie całkowicie wyzdrowieć, chociaż w niektórych przypadkach mogą być potrzebne antybiotyki. Giardioza (lamblioza) – jest chorobą wywoływaną przez grupę mikroskopijnych jednokomórkowych pasożytów, które mogą zarazić psy, koty, gryzonie i ludzi. Zakażenie występuje po spożyciu pasożyta, często powodując biegunkę, a czasem wymioty. Zwierzęta najczęściej zarażają się, przechodząc przez skażoną glebę i zlizując ją z łap lub pijąc skażoną wodę. Chociaż ludzie mogą zarazić się giardiozą bezpośrednio od zarażonego zwierzęcia, jest to stosunkowo rzadkie. Najczęściej chorują na giardiozę poprzez picie zanieczyszczonej wody. Zwierzęta leczone z powodu lambliozy powinny być regularnie kąpane. Torbiele są zrzucane w kale i mogą pozostać na ciele zwierzęcia. Należy natychmiast zebrać i odpowiednio usunąć kał. Osoby mające kontakt z zarażonymi zwierzętami powinny dokładnie umyć ręce. Na szczęście lamblioza może być leczona odpowiednimi lekami. Ciężko dotknięci pacjenci mogą potrzebować wsparcia i leczenia objawowego. Tęgoryjec – to pospolity pasożyt jelitowy u psów i kotów, który może powodować biegunkę, utratę apetytu i niedokrwistość. Szczenięta mogą zarazić się od matki podczas karmienia, ale każdy pies lub kot może zarazić się po spożyciu larw nicienia ze środowiska, zjedzeniu zarażonej ofiary lub po tym, jak larwy przenikną przez jego skórę. Larwy tęgoryjca mogą również przenikać przez skórę ludzi, co prowadzi do lokalnej reakcji skórnej, która jest spuchnięta i swędząca. W rzadkich przypadkach larwy mogą penetrować głębsze tkanki i powodować poważniejsze problemy. Aby zapobiegać zarażeniu należy zakładać rękawiczki podczas pracy z glebą lub w kontakcie z zanieczyszczonym środowiskiem, a następnie dokładnie umyć ręce. Unikaj także chodzenia boso po obszarach, w których zwierzęta mogły się wypróżnić. Co najmniej raz w roku monitoruj swoje zwierzęta pod kątem obecności nicienia i innych pasożytów. Na szczęście infekcje nicienia można leczyć lekami przeciwpasożytniczymi. Większość dotkniętych zwierząt i ludzi całkowicie wyzdrowieje. Leptospiroza – jest chorobą bakteryjną. Bakterie te są często przenoszone w moczu gryzoni i innych zakażonych zwierząt. Zwierzęta i ludzie mający kontakt z zanieczyszczoną wodą, błotem i glebą mogą zarazić się chorobą. Mogą ją również pozyskać poprzez bezpośredni kontakt z moczem zarażonego zwierzęcia lub jedząc zarażone zwierzę. Psy, zwierzęta gospodarskie i ludzie są podatni na leptospirozę. U kotów występuje ona rzadko, ale mogą one przenosić bakterie. Leptospiroza u ludzi zaczyna się od objawów grypopodobnych. Jeśli postępuje, może wpływać na główne narządy, zwłaszcza wątrobę i nerki. Leczenie obejmuje antybiotyki i opiekę podtrzymującą. Aby zmniejszyć ryzyko, dobrze jest zaszczepić psa przeciwko leptospirozie. Unikaj także kontaktu z moczem chorych zwierząt i potencjalnie skażonych zbiorników wodnych. Wścieklizna – jest śmiertelną chorobą wirusową, która atakuje ssaki i jest jedną z najbardziej niebezpiecznych znanych chorób odzwierzęcych. Jest przenoszona głównie przez ślinę, najczęściej po ukąszeniu lub zadrapaniu przez zarażone zwierzę. Każdy ssak może zarazić się wścieklizną – zarówno psy, koty, jak i ludzie. Wścieklizna często zaczyna się od objawów grypopodobnych, które prowadzą do dysfunkcji neurologicznych. Może prowadzić do zmian zachowania, dezorientacji, napadów i agresji. Ludzi narażonych na wściekliznę można leczyć serią szczepień po ekspozycji i immunoglobuliny ludzkiej przeciw wściekliźnie. Jednak prawie zawsze kończy się ona śmiercią, gdy pojawią się objawy. Jeśli ugryzie cię zwierzę, ważne jest, aby natychmiast udać się do lekarza. Wszystkie psy i koty powinny być regularnie szczepione przeciwko wściekliźnie, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej śmiertelnej choroby. Liszaj obrączkowy – jest grzybiczą infekcją skóry, która może dotknąć większość zwierząt, w tym psy, koty, króliki, gryzonie i ludzi. Grzybica rozprzestrzenia się przez kontakt z chorym zwierzęciem, osobą lub ze skażonym środowiskiem. U ludzi często powoduje czerwone, łuszczące się, okrągłe zmiany na swędzącej skórze. Prowadzi to do wypadania włosów w obszarach, w których włosy normalnie rosną. Liszaj jest dość łatwy w leczeniu lekami przeciwgrzybiczymi. Jednak pozbycie się go, gdy zacznie się rozprzestrzeniać na zwierzęta i ludzi w gospodarstwie domowym, może być uciążliwe. Najbardziej zagrożone są młode, starsze i upośledzone osoby. Nicienie – glista jest kolejnym powszechnym pasożytem jelitowym u psów i kotów, zwłaszcza szczeniąt i kociąt. Glisty zwykle powodują brak przybierania na wadze i niechlujne futro u młodych zwierząt. Psy i koty zwykle zarażają się z zanieczyszczonego środowiska, chociaż szczenięta mogą być również zarażone przez matkę jeszcze przed porodem. Glistniki mogą również wpływać na ludzi, zwłaszcza dzieci, jeśli przypadkowo połkną jaja pozostawione w środowisku przez zarażone zwierzęta. Po spożyciu larwy migrują przez ciało, wpływając na oczy i narządy wewnętrzne. Na szczęście jest to stosunkowo rzadkie. Aby zminimalizować ryzyko, zakładaj rękawiczki podczas pracy z glebą lub w kontakcie z zarażonymi zwierzętami. Zawsze dobrze myj ręce. Upewnij się, że przynajmniej raz w roku monitorujesz swoje zwierzęta pod kątem glisty i innych pasożytów. Infekcje glisty można leczyć lekami przeciwpasożytniczymi. Większość dotkniętych zwierząt i ludzi całkowicie wyzdrowieje. Jednak gdy glisty atakują ludzkie oko, serce lub mózg, choroba może być poważniejsza. Nużyca – zwyczajowo nazywana świerzbem, jest chorobą skóry wywołaną przez roztocza. Zakopują się one w skórze i powodują intensywne swędzenie, pogrubienie skóry i wypadanie włosów. Świerzb może dotknąć większość zwierząt, a także ludzi. Różne odmiany roztoczy są przystosowane do życia na różnych gatunkach zwierząt. Kontakt z „niewłaściwą” odmianą roztoczy prowadzi do łagodniejszych objawów niż w przypadku pełnej inwazji. Ludzie mogą zachorować na świerzb poprzez bliski kontakt z zakażonymi zwierzętami, ale swędząca wysypka, może ustąpić bez leczenia. Ludzie z świerzbem mogą również przekazywać roztocza innym ludziom. Choroby te u zwierząt można leczyć i zapobiegać im poprzez rutynowe stosowanie leków na pchły i kleszcze. Choroby przenoszone przez kleszcze – kleszcze mogą przenosić wiele chorób, w tym gorączkę plamistą Gór Skalistych występującą w krajach Ameryki Północnej, kleszczowe zapalenie mózgu, boreliozę i erlichiozę. Wiele chorób przenoszonych przez kleszcze dotyczy zarówno ludzi, jak i zwierząt. Choroby te nie są przenoszone bezpośrednio ze zwierząt na ludzi – kleszcze są niezbędne do ich przenoszenia. Objawy różnią się w zależności od choroby, ale większość z nich początkowo wywołuje objawy grypopodobne. Niektóre powodują wysypkę skórną lub bóle stawów. Diagnoza i leczenie chorób przenoszonych przez kleszcze mogą być skomplikowane. Powrót do zdrowia zależy od zaawansowania choroby i specyfiki przypadku pacjenta. Toksoplazmoza – jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaka pasożyta Toxoplasma gondii. Pasożyt ten może być przenoszony na większość zwierząt i ludzi, zazwyczaj poprzez spożycie niedogotowanego mięsa lub odchodów kota. Toksoplazmoza u kotów często przebiega bezobjawowo. Większość ludzi z pasożytem również nie wykazuje objawów. Jednak toksoplazmoza może powodować poważne problemy zdrowotne u osób z osłabionym układem odpornościowym. Może również powodować wady wrodzone lub poronienia, jeśli kobieta zostanie zarażona po raz pierwszy podczas ciąży. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety w ciąży zachowywały ostrożność przy kuwetach i unikały niedogotowanych lub surowych pokarmów. W rzadkich przypadkach, gdy ludzie chorują na toksoplazmozę, objawy mogą być niejasne. Łagodna gorączka, ból głowy i bóle mięśni są najbardziej prawdopodobnymi początkowymi objawami. W poważnych przypadkach pasożyt może uszkodzić mózg lub oczy. Leczenie zwykle obejmuje antybiotyki i opiekę podtrzymującą. Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu, to w Polsce najczęściej wykrywane choroby przenoszone przez kleszcze na człowieka. Najwięcej przypadków zachorowań stwierdza się w województwie podlaskim oraz warmińsko-mazurskim. Województwo warmińsko-mazurskie jest terenem wysoce endemicznym chorób przenoszonych przez kleszcze. Ma wyższy od ogólnopolskiego wskaźnik zapadalności na te choroby ( wskaźnik zapadalności na boreliozę w 2017 r. w województwie warmińsko-mazurskim wynosił 90,8, w Polsce 56,0 natomiast wskaźnik zapadalności na kleszczowe zapalenie mózgu w naszym województwie wynosił 3,1 a w Polsce 0,7). Najwięcej zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu rejestruje się we wschodnich powiatach województwa. Zachorowania na boreliozę rejestrowane są na terenie wszystkich powiatów. Zakażeniom sprzyja wysoki procent zalesienia terenu, istnienie wielu ośrodków turystycznych na terenach zalesionych Warmii i Mazur oraz masowe zbieranie jagód i grzybów w okresie lata i jesieni. W 2017 roku najwyższy wskaźnik zapadalności na boreliozę wystąpił w powiatach: Węgorzewo – 211,3; Szczytno – 186,2; Giżycko – 184,0; Ostróda – 168,0; Olecko – 159,1; Mrągowo – 154,6; Braniewo – 150, Iławie wskaźnik zapadalności wynosił – 48, w 2014 r. zanotowano 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu na terenie powiatu iławskiego. Kleszcze występują powszechnie na terenie całego aktywne od wczesnej wiosny (przy temperaturze powyżej 0˚ C) do późnej jesieni. Żyją w miejscach lekko wilgotnych i obfitujących w spotkać je w lasach i na ich obrzeżach, w zagajnikach, na obszarach porośniętych wysoką trawą, zaroślami lub paprociami, na łąkach, pastwiskach, nad brzegami rzek i jezior. Pojawiają się także w parkach i na w ściółce i w poszukiwaniu swych żywicieli (zwierząt, ludzi) wspinają się na trawy i krzewy . Kleszcze żywią się krwią zwierząt i zmysły powonienia i temperatury, które pozwalają im na wykrycie „ofiary”.W czasie wysysania krwi mogą przenosić groźne dla zdrowia wirusy kleszczowego zapalenia mózgu, bakterie boreliozy i inne drobnoustroje wywołujące wiele innych chorób tularemię, ehrlichiozę, babeszjozę, bartonelozę, gorączkę Q, gorączkę plamistą Gór Skalistych, dur powrotny i inne. Przeciwko KZM można się zaszczepić, przeciwko boreliozie szczepionki jeszcze nie opracowano, a jest to choroba, której lekceważyć nie chorobą wieloukładową, często objawem jest rumień wędrujący pojawiający się na skórze w miejscu ukąszenia, jednak występuje on tylko u ok. 30-50% boreliozę trudno jest zdiagnozować ze względu na wielorakie objawy – od skórnych poprzez stawowe, kardiologiczne i może zmiany zapalne stawów, zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, niedowłady, porażenie nerwów obwodowych, zaburzenia czucia, zaburzenia psychiczne i pamięci, zmęczenie (napadowe lub stałe), ociężałość, bóle i zawroty głowy (zwykle części potylicznej), bóle i kurcze mięśni oraz wiele innych, które mogą występować z różnym nasileniem. Jak chronić się przed kleszczami w przyrodzie?Właściwy ubiór podczas przebywania w siedliskach kleszczy może utrudnić przedostanie się kleszcza na skórę gumką nogawek spodni lub wkładanie nogawek w skarpetki, noszenie obuwia krytego i bluzek z długim środków odstraszających (repelentów kupionych w aptece).Staranne oglądanie ubrania i skóry po powrocie z lasu, parku i innych siedlisk, w których istnieje ryzyko atakowania ludzi przez zanim zakotwiczą się hypostomem w skórze poszukują odpowiedniego miejsca do żerowania, które następnie znieczulają dlatego nie czujemy bólu podczas dzieci najczęściej (w około 70% przypadków) lokalizują się na głowie, zazwyczaj na granicy włosów i za uszami, zaś u dorosłych w miejscach gdzie skóra jest delikatna (najczęściej w naturalnych zgięciach ciała np. pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu, pod piersiami). Jak usunąć przyczepione do skóry kleszcze?Kleszcza należy uchwycić delikatnie pęsetą przy samej skórze i wyciągnąć zdecydowanym ruchem. Przy takim ruchu zęby hypostomu stawiają mniejszy opór, przez co kleszcz nie zostaje uszkodzony i nie ma niebezpieczeństwa wylania na skórę zawartości jego ciała, w której mogą znajdować się drobnoustroje. Podczas usuwania kleszcza nie naciskać na jego ciało, nie przypalać, nie smarować masłem, lakierem, nie maltretować albowiem może to doprowadzić do wyrzucenia treści pokarmowej kleszcza do rany i tym samym zwiększyć ryzyko zakażenia. Po wyjęciu kleszcza miejsce ukłucia starannie przypadku trudności z usunięciem kleszcza udajemy się do lekarza. W aptekach dostępne są także różnego rodzaju pompki, które należy stosować zgodnie z zaleceniami producentów. Iwona MarchlewskaPromocja Zdrowia i Oświata ZdrowotnaPowiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Iławie Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest każdego roku 7 kwietnia, aby uczcić rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia w 1948 roku. Co roku jest wybierany temat przewodni z zakresu zdrowia publicznego, który w danym okresie wymaga szczególnej uwagi. Obchody Światowego Dnia Zdrowia stwarzają możliwość podjęcia wielu działań, których efektem jest poprawa stanu zdrowia ludzi. Tematem przewodnim tegorocznych obchodów Światowego Dnia Zdrowia będą choroby przenoszone przez wektory. Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów lub pasożytów (np. komary, kleszcze, pluskwiaki, muchy tse-tse, moskity, meszki, ślimaki). Poprzez wędrówkę i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne drobnoustroje na inne organizmy, często na ludzi. W ten sposób mogą wywołać choroby, które zagrażają życiu lub zdrowiu człowieka. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło rozpowszechnienie gorączki denga (krwotocznej), której wzrost na przełomie 50 lat jest 30-krotny. Do innych chorób przenoszonych przez wektory zaliczmy Gorączkę Zachodniego Nilu, chikungunye, odkleszczowe zapalenie mózgu czy boreliozę. Realizowane w ramach Światowego Dnia Zdrowia 2014 działania zmierzają do tego, aby: rodziny mieszkające na obszarach najbardziej zagrożonych miały wiedzę jak należy się chronić przed tymi chorobami; władze odpowiedzialne za zdrowie pomagały ludziom w ochronie przed tymi zagrożeniami; podróżni mieli świadomość, kiedy istnieje konieczność ochrony i jakie środki profilaktyczne należy podjąć; władze w krajach, w których choroby przenoszone przez wektory stają się problemem zdrowotnym, pojęły kroki w celu ochrony ludności przed tymi chorobami. Na terenie powiatu raciborskiego najczęstszą chorobą wektorową jest borelioza. Tę trudną w leczeniu chorobę wywołują krętki wyrzucane do ludzkiego organizmu przez kleszcze. Statystyki pokazują, że na przestrzeni ostatnich 5 lat w Raciborzu na 100 tysięcy osób chorowało około 11 rocznie. W roku 2013, w skutek większej liczby osób poddających się badaniom, odnotowano aż 36 przypadków zachorowań na boreliozę. Największą zachorowalność na tę chorobę odnotowuje się w okresie od maja do sierpnia. W tym czasie żerują nimfy, czyli małe, trudne do zauważenia i bardzo agresywne formy rozwojowe kleszczy, które mają do 10-20 razy więcej krętków niż dojrzały kleszcz. Kleszcze przenoszą także na człowieka wirusa wywołującego kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Jest to choroba, której nie da się leczyć przyczynowo, a wirus jest przenoszony w ciągu kilku pierwszych minut pobierania krwi przez kleszcza. Usunięcie pasożyta nie stanowi skutecznej ochrony przed zainfekowaniem wirusem. Zaleca się zatem zastosowanie szczepień profilaktycznych przeciwko KZM. W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Raciborzu przypomina, iż najlepszym sposobem uniknięcia przykrych skutków chorób przenoszonych przez kleszcze jest stosowanie zasad zmniejszających prawdopodobieństwo ukąszenia i zakażenia. Należy zatem: - wybierając się w miejsca szczególnie narażone na występowanie kleszczy nosić odpowiednią odzież zakrywającą jak najwięcej ciała, - stosować środki odstraszające kleszcze i insekty, - unikać wysokich traw, zarośli i poszycia lasu, - zawsze po powrocie do domu z wycieczki w tereny zielone dokładnie obejrzeć swoje ciało, - po zauważeniu pasożyta, pozbyć się go jak najszybciej (w trzeciej dobie od ukąszenia prawdopodobieństwo zachorowania na boreliozę wynosi prawie 100%!)– usuwamy go pęsetą, wyciągamy prosto, bez kręcenia, tak, żeby nie zgnieść pajęczaka; - zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny przypomina także osobom, które planują wyjazd w egzotyczne zakątki świata o konieczności odpowiedniego przygotowania do podróży. Zapobieganie chorobom tropikalnym przenoszonym przez komary (takim jak malaria, gorączka denga, Gorączka Zachodniego Nilu czy chikungunya) polega na starannej ochronie przed ukłuciami owadów. W tym celu konieczne jest: - unikanie przebywania na zewnątrz pomieszczeń w porach największej aktywności komarów (poranek i wieczór), - stosowanie ubrań osłaniających części ciała narażone na ukąszenia (np. z długimi rękawami i nogawkami), - stosowanie mechanicznych barier przeciwko komarom w oknach i drzwiach (siatki na owady lub moskitiery), które zmniejszają ryzyko przedostania się owadów do domów, - stosowanie dostępnych w sklepach preparatów odstraszających komary (repelenty, elektrofumigatory, lampy owadobójcze, itp.) Wszelkich informacji na temat chorób wektorowych i sposobów ochrony przed nimi udzielają pracownicy Sekcji Epidemiologii Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Raciborzu. Konsultacje telefoniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 15:00 w pod numerem telefonu (32) 459 41 48. ZOBACZ ULOTKĘ Zgodnie z szacunkami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 200 milionów ludzi cierpi z powodu choroby zwanej schistosomatozą (bilharcjozą). Chorobę tę wywołują przywry z rodzaju Schistosoma, najczęściej Schistosoma mansoni. Od 80 do 100 milionów ludzi cierpi na chorobę wywołaną przez tego pasożyta, szczególnie w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Ameryce Południowej i Łacińskiej (zwłaszcza w Brazylii i Wenezueli) i, rzadziej, na Karaibach. Około 50% przypadków zachorowań obserwuje się w Sudanie, Demokratycznej Republice Konga i w Brazylii. W regionach endemicznych naturalne i sztuczne zbiorniki wodne stwarzają doskonałe warunki rozwoju dla tego patogenu. Przywry Schistosoma to rozdzielnopłciowe płazińce, które przechodzą przemianę w ciele żywiciela. Dojrzałe pasożyty mają od 6 do 22 mm długości. Jaja są przenoszone przez zainfekowanych żywicieli ostatecznych (ssaki, w tym ludzie) w kale lub w moczu. W wodzie z jaj wylęgają się larwy miracidia, które atakują słodkowodne ślimaki. W tych żywicielach pośrednich (dla S. mansoni są to ślimaki z rodzaju Biomphalaria) rozmnażają się bezpłciowo. Larwy wnikają do ciała żywiciela ostatecznego, np. człowieka kąpiącego się w zainfekowanym zbiorniku wodnym, poprzez skórę. Źródło mapy: Objawy schistosomatozy Po wniknięciu do ciała żywiciela larwy przemieszczają się z krwią do krążenia wrotnego, a także do innych organów, takich jak płuca i serce. Ostra faza schistosomatozy ma charakter uogólniony i objawia się pokrzywką na skórze, gorączką, obrzękami, biegunką, zapaleniem oskrzeli i/lub wątroby, pojawiają się także nacieki eozynofilowe w płucach, jak również powiększenie wątroby, śledziony i węzłów chłonnych. W ciągu 3-10 tygodni z larwy rozwija się dojrzała płciowo przywra. Wytwarza ona cytotoksyczne substancje i alergeny wywołujące gorączkę. Aby złożyć jaja, samice Schistosoma wędrują do zakończeń naczyń krwionośnych odbytnicy i pęcherza moczowego zainfekowanej osoby. Tylko niektóre z jaj są wydalane z organizmu. Pozostałe jaja składowane są w pobliskich tkankach, głównie w okolicy odbytu i genitaliów, skąd poprzez naczynia krwionośne transportowane są do innych, odległych narządów. W tkance łącznej, w wyniku reakcji immunologicznych na antygeny jaj pasożyta, rozwijają się małe brodawki i ziarniniaki, co prowadzi do uszkodzenia organów, powstawania zwłóknień, zaburzenia krążenia i podwyższenia ciśnienia w żyle wrotnej. Tak rozwija się chroniczna schistosomatoza pęcherza moczowego, jelit, płuc i mózgu. Dodatkowo mogą pojawić się guzy złośliwe, takie jak rak wątroby, pęcherza moczowego i odbytnicy. Rys. Schistosoma – cykl życiowy Przypadki schistosomatozy zawleczonej do strefy klimatu umiarkowanego nie mają dużego znaczenia epidemiologicznego ze względu na brak żywicieli pośrednich. Z tego powodu przeniesienie ich z człowieka na człowieka jest bardzo rzadkie, może nastąpić np. podczas transfuzji krwi. Diagnostyka schistosomatozy Diagnostyka laboratoryjna Schistosoma jest czasochłonna. Jaja można wykryć za pomocą mikroskopu w kale lub moczu, jednak do tego jest potrzebne kilkukrotne pobieranie próbek. Ocena przeciwciał przeciw pasożytowi także nie jest łatwa, ponieważ potrafi on naśladować antygeny zaatakowanego organizmu. Jednak możliwe jest wykrywanie przeciwciał klasy IgG metodą immunofluorescencji pośredniej z użyciem mrożonych skrawków dojrzałej przywry jako antygenu i/lub metodą ELISA z oczyszczonymi antygenami dorosłego pasożyta lub jaj albo też rekombinowanymi antygenami. Inną metodą serologiczną jest hemaglutynacja pośrednia, która jednak jest metodą mniej czułą. Zastosowanie metod immunofluorescencji pośredniej i ELISA pozwala na postawienie pewnej diagnozy w przypadkach podejrzenia afrykańskiej schistosomatozy jelitowej (po pobycie w regionach endemicznych). Badania przeciwciał we krwi są szczególnie przydatne podczas 3-miesięcznego tzw. okresu prepatentnego, czyli czasu pomiędzy wniknięciem larwy do organizmu a pojawieniem się jaj w kale lub moczu. Ocena przeciwciał ma ograniczone zastosowanie w przypadku monitorowania przebiegu choroby i wyników leczenia, ponieważ przeciwciała specyficzne dla patogenu mogą przetrwać we krwi pacjenta przez wiele lat. Wiedza o schistosomatozie w pigułce Źródło: Tylko człowiek pokona schistosomę Prowadzone obecnie badania w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w holenderskiej Lejdzie przez zespół dr Mety Roestenberg stanowiłyby niezłą kanwę dla filmu o obcym. Zdrowych, młodych ochotników płci obojga zaraża się „robalem” – przywrą Schistosoma mansoni. Aby eksperyment się powiódł, około 20 larw tego płaskiego robaka, które świeżo opuściły ślimaka stanowiącego ich inkubator, musi wniknąć w ramię człowieka. A dokładnie, każdorazowo czterech osób. I choć przywra podawana ochotnikom w formie larwalnej raczej nie zdoła się w nich rozmnożyć (tak została przeprogramowana przez naukowców), nie stanowi drastycznego zagrożenia dla ich zdrowia, jednak stwarza ryzyko. Badania zatem są określane w środowisku jako kontrowersyjne. Larwy w wodzie Gdzie jest zatem skórka warta aż tak drastycznej wyprawki? Wywoływana przez przywry z rodzaju Schistosoma choroba, zwana po polsku bilharcjozą lub schistosomatozą, jest najpoważniejszą po malarii chorobą pasożytniczą na świecie. Choć do Polski zawlekana jest rzadko przez turystów czy misjonarzy, to w Afryce, na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej oraz w Azji Południowo-Wschodniej, a nawet na Bliskim Wschodzie występuje epidemicznie. Aby się zarazić, wystarczy znaleźć się kończynami w wodzie, gdzie żywiciel pośredni pasożyta, ślimak, hoduje w sobie sporocysty, z których uwalniane bywają tysiące cerkarii. Są one larwami zdolnymi do samodzielnego życia w toni wodnej przez kilka godzin – dokładnie tyle, by zarazić ludzi, wwiercając się do ich ciała przez skórę. Wędrują potem po organizmie, głównie naczyniami, by osiąść w wątrobie, tam zaś, narobiwszy strasznych szkód, ostatecznie zacząć się rozmnażać. Proces przebiega później w świetle naczyń żylnych. Stamtąd pasożyty trafiają do światła jelita czy pęcherza moczowego. Wyprodukowane jaja pasożyta są wydalane wraz z kałem i moczem. Ekskrementy trafiają często do otwartych zbiorników wodnych, gdzie żerują ślimaki, które są zarażane larwami o wdzięcznej nazwie miracidium wykluwającymi się z jaj. W ślimaku miracidium staje się sporocystą. Tak domyka się cykl życiowy płazińca, który zaraża w tej chwili 230 milionów ludzi na naszej błękitnej planecie. Około 80 proc. z nich jest Afrykańczykami. Niezbędne badania W całym cyklu, jako rezerwuar dodatkowy pasożyta, uczestniczą niektóre zwierzęta: psy, koty, gryzonie, kozy czy bydło i konie. Nie ma przeciwko tej przywrze szczepionki, a w terapii stosuje się jeden tylko, bardzo przestarzały już dziś lek, prazykwantel. Został on opracowany dzięki dawnym badaniom nad schistosomą, prowadzonym na chomikach. Dr Roestenberg uważa jednak, że – jak pokazuje sytuacja bieżąca – dalej bez udziału w badaniach ludzkich królików laboratoryjnych po prostu nie da się pójść. Jej eksperymenty są obliczone na znalezienie metody powstrzymującej przywrę przed płciowym rozmnażaniem się w ssakach stałocieplnych, w tym w człowieku. To nieodwracalnie rozerwałoby zabójczą karuzelę cyklu życiowego pasożyta i uniemożliwiłoby pojawienie się objawów chorobowych. A są to: biegunki krwawe, krwiomocz, krwotoki, wrzody oraz polipy i bliznowce w jelicie czy pęcherzu. W zależności od gatunku przywry, objawy i przebieg mogą być różne. Nierzadkie są objawy w układzie nerwowym. Przewlekła choroba może prowadzić do śmierci w ciągu kilku lat od zarażenia. Potrzebne są szczepionki Eksperymenty na zdrowych ochotnikach to nieczęsty temat. Wiadomo – z tym ochotnictwem bywa różnie. Często w badaniach uczestniczą np. więźniowie, którzy liczą na skrócenie kary. Za uczestnictwo w badaniach ochotnicy są oczywiście opłacani. Jednak istnieją choroby, których realnie w modelach zwierzęcych zbadać się nie da. Zwłaszcza tropikalne choroby pierwotniacze czy pasożytnicze, gdzie człowiek jest ostatecznym żywicielem. Nie wystarczy zwiększyć poziom higieny i unikać kąpieli w otwartych zbiornikach wodnych tam, gdzie choroba występuje masowo. Tak sobie ze schistosomą mogą i powinni radzić turyści. Ale lokalni mieszkańcy zawsze będą musieli uprawiać ryż czy łowić przybrzeżnie oraz zbierać jadalne skorupiaki i małże, a więc kilka(naście) godzin dziennie brodzić po kolana w błocie czy wodzie. Potrzebne są nowe środki zabezpieczające ich przed zarażeniem – bezpieczne szczepionki. I nowe terapie. Te zaś, jeśli nie są przetestowane na kilkudziesięciu zdrowych ludziach, nie mogą tak po prostu, prosto z laboratorium, powędrować w sytuację polową. Rozpoznanie walką to była kosztowna strategia wojenna Armii Czerwonej. Nie da się jej zastosować we współczesnej medycynie nawet wtedy, gdy na szali leży życie i zdrowie 230 milionów ludzi. Nowe szczepionki przeciw schistosomatozie niestety, jak dotąd, działają obiecująco raczej na zwierzęta niż na ludzi. To też sukces, bo może zmniejszyć rezerwuar pasożyta oraz straty materialne z powodu chorób bydła czy koni. Niestety jednak, aby coś działało na pewno na ludziach, trzeba to przebadać na ludziach. Najpierw w ściśle kontrolowanych warunkach laboratoryjnych. Jednak w tych jakże komfortowych warunkach, gdy je porównać z równikowym afrykańskim lasem czy Puszczą Amazońską, dr Roestenberg nie jest w stanie zagwarantować, że gdy eksperyment się skończy, wyleczy swoich ochotników ze schistosomatozy, której ich, dla naszego wspólnego dobra, nabawiła. Oni zostaną na pewno z niezwykłym doświadczeniem i 1000 euro w kieszeni. Czas pokaże, z czym zostanie 230 milionów cierpiących na bilharcjozę. Trzeba przyspieszyć te badania, bo od sierpnia tego roku obecność Schistosoma stwierdzono na Korsyce. Ta choroba tropikalna weszła oficjalnie na teren Europy. ŚWIAT LEKARZA 3D Schistosomatoza: co to jest i jak się rozwija Schistosomatoza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez Schistosoma. Jest również znana pod nazwą bilharcjoza. W ramach klasyfikacji biologicznej pasożyt wywołujący tę chorobę jest trematodą, rodzajem przywry. Przyciągają uwagę globalne dane dotyczące rozmieszczenia tej choroby. Głównie występuje ona w Afryce, Brazylii i Azji. Ogólna liczba krajów, które potwierdziły przypadki Schistosomatozy na swoim terytorium, wynosi siedemdziesiąt osiem. Obecnie zarażonych jest dwieście milionów ludzi, a osiemset milionów jest narażonych na możliwością zakażenia. Ostatnie stosunkowo wiarygodne dane dotyczące liczby zgonów spowodowanych przez tę patologię pochodzą z 2000 roku. W tamtym czasie Światowa Organizacja Zdrowia szacowała roczną liczbę zgonów na dwieście tysięcy. Zakłada się, że liczba ta powinna spaść z powodu bardziej masowego stosowania środków przeciwpasożytniczych. Schistosomatoza: choroba pasożytnicza Pasożyt ten jako jedyny w swojej rodzinie biologicznej jest w stanie przeniknąć przez skórę. Na tym polega jego metoda rozprzestrzeniania się i infekowania. Schistosomatoza, to rodzaj choroby pasożytniczej, która wymaga żywicieli. A żywicieli, którzy dają mu schronienie i miejsce na rozmnażanie jest dwóch: człowiek i ślimak słodkowodny. Ślimak słodkowodny spełnia w cyklu rozwoju pasożyta rolę żywiciela pośredniego. W ciele tych ślimaków przywra Schistosoma przechodzi część etapów wzrostu, a następnie opuszcza żywiciela pośredniego w poszukiwaniu ostatecznego – człowieka. Gdybyśmy mieli krótko podsumować cykl życia przywry Schistosoma, moglibyśmy opisać następujące etapy: W ciele wcześniej zainfekowanego człowieka pasożyt składa jaja, które opuszczają żywiciela w odchodach lub w moczu i docierają do cieków wodnych. W wodzie z jaja pasożyta uwalnia się stadium zwane„miracidium”. Następnie miracidia przenikają przez skórę ślimaka słodkowodnego i w jego ciele przeistaczają się w sporocystę macierzystą a następnie potomną. Wewnątrz ślimaka pasożyt rośnie i przekształca się kolejne stadium rozwoju zwane „cercaria”. Cerkarie opuszczają ciało ślimaka i pływają w ciekach słodkowodnych, dopóki nie spotkają człowieka, jako ostatecznego żywiciela. W tym momencie przenikają one przez skórę do powierzchownych naczyń krwionośnych. Po dostaniu się do ciała człowieka, Schistosoma dociera do naczyń krwionośnych i migruje do wątroby. Następnie w wątrobie dojrzewa do dorosłego pasożyta. Dorosłe osobniki żyją w świetle naczyń żylnych człowieka, gdzie się poruszają i rozmnażają się przez składanie jaj. Mogą one ponownie uruchomić cykl rozmnażania, gdy człowiek wydala jaja przez kał lub mocz lub mogą ulokować się również w różnych organach powodując zmiany chorobowe. Objawy, jakie daje schistosomatoza Pierwszym objawem schistosomiozy, jako choroby pasożytniczej, jest zmiana chorobowa na skórze występująca w miejscu, przez które dostała się przywra Schistosoma. W tym obszarze skóry zazwyczaj pojawia się wysypka ze zmianą koloru. W niektórych przypadkach wysypka może pojawić się do tygodnia po penetracji. To, co następuje dalej, znane jest jako zespół Katayamy. Jest to reakcja organizmu na jaja dorosłych osobników pasożytniczych, które rozmnażają się w człowieku. Pojawiają się najczęściej następujące objawy: Gorączka. Ogólne uczucie dyskomfortu. Mialgie, czyli bóle mięśniowe. Zmęczenie. Biegunka. Hematuria, czyli inaczej krwiomocz. Od tego momentu infekcja może stać się przewlekła, przechodząc również do trwałych form choroby pasożytniczej. Najczęściej występującymi przewlekłymi formami choroby są: Problemy żołądkowo-jelitowe: jaja przywry umiejscawiają się w ścianie jelita. Potem pojawia się biegunka na zmianę z zaparciami i krwią w stolcu. W ciężkich postaciach choroby tranzyt jelitowy może być również zablokowany. Dolegliwości ze strony wątroby: jeśli jaja pozostają w wątrobie, powodują zapalenie i zwiększenie jej rozmiarów. Mogą one powodować także niedrożność naczyń krwionośnych wątroby prowadzącą do nadciśnienia wrotnego. Zaburzenia układu moczowo-płciowego: kiedy jaja odkładają się w drogach moczowych, i w konsekwencji krew pojawia się w moczu. Jeśli patologia się rozwija, może to prowadzić do zespołu nerczycowego, kiedy nerki zaczynają nadmiernie eliminować białko wraz z moczem. Najbardziej zabójczą formą schistosomatozy jest niewydolność nerek, etap, na którym organ nie może już spełniać swojej funkcji. Leczenie schistosomatozy Po rozpoznaniu choroby pasożytniczej, schistosomatoza powinna być leczona lekiem z wyboru na ten rodzaj pasożyta. Diagnozę osiąga się poprzez badanie mikroskopowe stolca lub moczu, a następnie podaje się lek przeciwpasożytniczy. Jaja przywry Schistosoma, które mają charakterystyczny kształt, można łatwo wykryć pod mikroskopem. W niektórych przypadkach jednak jaja nie są widoczne przez co najmniej dwa miesiące po przeniknięciu pasożyta przez skórę. Lek przeciwpasożytniczy prazykwantel jest lekiem z wyboru, a badania naukowe potwierdzają skuteczność jego stosowania. Światowa Organizacja Zdrowia rozprowadza go bezpłatnie w krajach rozwijających się. Zaproponowano również alternatywne rozwiązania, na przykład przez podawanie iwermektyny. Jednak jak dotąd żadne badanie naukowe nie wykazało większej skuteczności tego leku. Ponieważ infekcja bezpośrednio wiąże się z zajęciami wymagającymi przebywania w ciekach słodkowodnych, zwłaszcza gdy pobyt w nich trwa dłużej niż 30 minut, zalecenia prewencyjne koncentrują się na tym elemencie ryzyka. W obszarach, w których schorzenie jest chorobą endemiczną, takich jak Afryka lub części Brazylii, należy podjąć środki ostrożności w ciekach wodnych, gdzie ludzie pływają, kąpią się, łowią ryby lub piorą ubrania. Ważna jest również kontrola wody słodkiej wykorzystywanej w rolnictwie. To może Cię zainteresować … Schistosomatoza – przyczyny, objawy, powikłania, diagnostyka, leczenie Schistosomatoza zwana inaczej bilharcjozą jest chorobą wywoływaną przez pasożytnicze przywry z rodzaju Schistosoma. Znanych jest pięć gatunków tych przywr, różniących się zasięgiem występowania- S. mansoni, i Ogólnie przywry te występują w tropikalnych krajach Azji, Afryki i Ameryki i te rejony są głównym terenem występowania choroby. Ze względu jednak na migracje wielu ludzi,choroba może być zawleczona w inne rejony, między innymi do Polski. Schistosomatoza – przyczyny Przyczyną choroby są rozdzielnopłciowe, pasożytnicze przywry z rodzaju Schistosoma. Charakteryzują się one dymorfizmem płciowym, pozwalającym łatwo odróżnić samca od samicy. Zapłodniona samica składa jaja w drobnych naczyniach żylnych pęcherza moczowego lub jelit. Jaja są wyposażone w kolec przy pomocy którego przebijają się z żył do pęcherza moczowego lub światła jelita i wraz z moczem lub kałem wydostają się na zewnątrz. Aby dalej się rozwijać muszą trafić do środowiska wodnego. Wydobywająca się z osłonki jajowej larwa zwana miracidium musi trafić do żywiciela pośredniego- ślimaka. Powstałe w ślimaku kolejne larwy zwane cerkariami opuszczają jego ciało i są zdolne wwiercać się przez skórę do krwiobiegu ludzi znajdujących się w wodzie np. chodzących po ryżowisku. Można także zarazić się pijąc nieprzegotowaną wodę z cerkariami, oczywiście w rejonach występowania przywr. Kliknij “Polub tę stronę”, a będziesz na bieżąco z najnowszymi artykułami. W ciele człowieka przywra przechodzi dalszy swój rozwój, osiąga dojrzałość płciową, rozmnaża się i w zależności od gatunku może wywołać bardzo ciężkie i zróżnicowane objawy chorobowe. Migrujące stadium rozwojowe przywry wraz z krwią wędruje w organizmie człowieka poprzez płuca, lewą część serca do wątroby, aby po osiągnięciu w niej dojrzałości płciowej, przemieścić się do naczyń żylnych pęcherza moczowego i jamy brzusznej w których następuje rozmnażanie płciowe. Schistosomatoza – objawy Objawy schistosomatozy są bardzo zróżnicowane i zależą od miejsca bytowania pasożytów i ich jaj w organizmie człowieka. Pierwsze objawy pojawiają się w kilka tygodni od infekcji ( od 4 do 6) i nie są specyficzne, bowiem należą do nich: świąd, rumień i wysypka grudkowa na skórze. Objawy te po kilku dniach ustępują. W kolejnym etapie związanym z przemieszczaniem się pasożyta w organizmie człowieka pojawiają się objawy ostrej reakcji alergicznej zwłaszcza u osób, które mają pierwszy raz kontakt z tym pasożytem. U wszystkich zakażonych dochodzi do ogólnego osłabienia organizmu, silnego pocenia się zwłaszcza wieczorem, a także krwistych biegunek i krwiomoczu. Następuje wyraźny spadek masy ciała,częsty staje się ból brzucha, a wątroba i śledziona ulegają powiększeniu. W ostatniej fazie choroby pojawiają się liczne powikłania ze strony ważnych narządów wewnętrznych takich jak wątroba, śledziona, pęcherz moczowy czy ośrodkowy układ nerwowy. Schistosomatoza – powikłania Bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka są powikłania występujące w przewlekłej fazie choroby, kiedy dochodzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych. W układzie wydalniczym powikłaniem może być przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej oraz kłębuszkowe zapalenie nerek. W każdym zajętym przez pasożyta narządzie może dojść do włóknienia i rozwoju nowotworu. Najbardziej narażona jest wątroba, a jej marskość jest przyczyną wielu groźnych dla życia następstw takich jak nadciśnienie wrotne czy żylaki przełyku. Jeżeli dojdzie do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego powikłaniem może być choroba ziarniniakowa mózgu i rdzenia kręgowego, czasami nawet karłowatość przysadkowa. Schistosomatoza – diagnostyka Diagnozowanie choroby rozpoczyna się od wywiadu epidemiologicznego, jeśli pojawiły się objawy kliniczne choroby po pobycie na obszarach występowania Schistosomy. Aby jednoznacznie potwierdzić chorobę wykonuje się badanie parazytologiczne moczu lub kału na obecność jaj pasożyta. Badanie to można wykonać dopiero po okresie 6 do 8 tygodni od zakażenia. Czasami potrzebne jest badanie histo-patologiczne wycinków lub zeskrobin z jelita lub pęcherza moczowego. Potwierdzeniem choroby mogą być też testy serologiczne dzięki którym wykrywa się obecność swoistych przeciwciał we krwi. Schistosomatoza – leczenie We wczesnej fazie schistosomatozy jej leczenie jest stosunkowo proste. Chory powinien przyjmować leki przeciwpasożytnicze, oczywiście pod kontrolą lekarza. Każdy gatunek Schistosomy leczony jest inną substancją. Najczęściej stosowany jest Prazykwantel – lek stosowany w dawce 60 mg na kilogram masy ciała podawany w kilku dawkach w ciągu jednego dnia. Leczy on chorobę wywołaną przez cztery gatunki Schistosomy. Inne leki takie jak Metrifonat czy Oltipraz stosuje się w leczeniu choroby wywołanej przez jeden tylko gatunek pasożyta. Najlepiej jest po miesiącu powtórzyć badania, bowiem może się okazać, że trzeba powtórzyć leczenie, aby było w pełni skuteczne. Najkorzystniej jest wcześnie rozpoznać chorobę i podjąć leczenie w fazie w której nie doszło do uszkodzenia narządów wewnętrznych. W przewlekłej fazie choroby leczenie jest zdecydowanie trudniejsze a i rokowania są mniej optymistyczne. Schistosomatoza – profilaktyka Profilaktyka jest jedynym skutecznym sposobem walki z tą chorobą. W Polsce na szczęście ona nie występuje, ale może być zawleczona w związku z wyjazdem turystycznym do kraju na obszarach występowania Schistosomy. W przypadku pobytu w takim kraju należy pamiętać o unikaniu kąpieli w zbiornikach słodkowodnych oraz używaniu do mycia przegotowanej wody. W związku z możliwością zarażenia drogą doustną należy do picia i przygotowywania posiłków używać wyłącznie wody butelkowanej. Ze względu na szczególny sposób zarażania oraz znamienną częstość występowania bilharcjozę traktuje się jako jedno z poważniejszych wyzwań parazytologicznych. Dane statystyczne donoszą, że na świecie na schistosomatozę choruje około 200 milionów ludzi, z czego 10% ma przebieg skrajnie ciężki. Początkowo zachorowania odnotowywano jedynie na kontynencie afrykańskim, wschodnich wybrzeżach Ameryki Południowej, w Ameryce Środkowej, na Półwyspie Indochińskim w i pojedynczych krajach azjatyckich. 1. Zakażenie schistosomatozą Obecnie z roku na rok obserwuje się rozszerzanie zasięgu występowania pasożyta, co bez wątpienia związane jest ze znacznym rozwojem komunikacji, ogromnym przepływem ludności oraz zwiększeniem ruchu turystycznego. Biura podróży kuszą nas wycieczkami do egzotycznych krajów, a linie lotnicze ułatwiają międzykontynentalne eskapady. Zanim wyruszysz w nieznane rejony świata, zawsze zapoznaj się z panującą w nich sytuacją epidemiologiczną i odpowiednio przygotuj się do tej wyprawy. Takie zabiegi z pewnością zmniejszą ryzyko złapania niebezpiecznej choroby! Pierwsze doniesienia o przypadkach bilharcjozy pochodzą ze starożytnego Egiptu. W czasach średniowiecza arabscy lekarze opisywali zespoły objawów, które mogą sugerować zakażenie pasożytami rodzaju Schistosoma, ale dopiero na przełomie XIX i XX w. choroba została dokładnie poznana. Schistosomatoza, o ile zostanie rozpoznana szybko, jest uleczalna, a rokowanie co do dalszego życia chorego jest dobre, chociaż należy pamiętać, że wiele przypadków może mieć przebieg zupełnie bezobjawowy. W zależności od gatunku przywry wywołującej zakażenie występują różne objawy chorobowe, co związane jest z miejscem bytowania pasożytów w organizmie ludzkim. Ogólnie dochodzi do kolonizacji naczyń krwionośnych. Przywra, która w środowisku żyje w zbiornikach wodnych, przenika przez skórę człowieka (najczęściej stopy!) do powierzchniowych naczyń krwionośnych, a następnie z prądem krwi dostaje się do płuc i poprzez serce dociera do wątroby, gdzie nabywa zdolności chorobotwórcze. 2. Objawy schistosomatozy Pamiętajmy, że kontakt z wodą jest niezbędny do zakażenia bilharcjozą. Klinicznie można wyróżnić trzy okresy zakażenia Pierwszy etap związany jest z wnikaniem pasożyta do organizmu, w związku z czym objawy dotyczą jedynie skóry. Na kończynach dolnych pojawia się rumień, pokrzywka lub niewielkie owrzodzenia, na które chory zazwyczaj nie zwraca uwagi. Następnie w okresie wędrówki poprzez naczynia krwionośne dołączają się niecharakterystyczne objawy ogólne, które są wyrazem reakcji toksyczno-alergicznej. Wzrost temperatury ciała powyżej 38 stopni Celsjusza, dreszcze, bóle brzucha, biegunka, bóle stawów, powiększenie wątroby i śledziony nazywane hepatosplenomegalią, kaszel, a nawet napad astmy oskrzelowej w połączeniu z klasycznymi przejawami niedokrwistości (np. osłabienie siły mięśniowej czy pogorszenie tolerancji wysiłku) mogą wywołać niepokój. Dopiero po mniej więcej 3–6 miesiącach pojawiają się zmiany narządowe, a chory wchodzi w okres ostrej schistosomatozy, jest to tak zwana gorączka Katayama . Ostatecznie Schistosoma haematobium najczęściej zagnieżdża się w naczyniach żylnych miednicy mniejszej, a zwłaszcza w naczyniach pęcherza moczowego. Pozostałe gatunki rozwijają się w żyłach krezkowych, zaopatrujących w krew jelita, żyłach wątrobowych i żyłach płucnych. Anna Deptuła, 13:44 SCHISTOSOMATOZA Wypowiedzi na forum o: Orientuje się ktoś czy tym pasożytem można się zarazić w wodzie morskiej, czy może tylko w słodkiej? Wiem że na początku pojawia się wysepka w miejscu wnikniecia tego pasożyta, a ja niestety wróciłem z rękami w plamach. Dzisiejsza medycyna nie potrafi skutecznie uporać się z chorobami, przenoszonymi droga płciową (AIDS i choroby weneryczne), z rakiem, miażdżycą tętnic wieńcowych (zawałem). W krajach rozwijających się, miliony cierpi na malarię, śpiączkę afrykańską, czy schistosomatozę. W Azji, Afryce i Najlepszy wet to powiatowy. Psom z leiszmaniozą i schistosomatozą kazał skórę przewietrzyć. :))))))))))))))) Ale to nic, chociaż pofatygował się, przyjechał do mnie i coś tam próbował pomóc. Choróbska były widać tak trudne do zdiagnozowania, że nawet warszawscy specjaliści nie dali rady. Stare 13 antykoncepcyjne * alkohol * palenie tytoniu * niedobór α1-antytrypsyny * schistosomatoza i zakażenia przywrą chińską * niedobór enzymu Plk4 Jednocześnie występujące dwa lub więcej czynniki ryzyka bardziej zwiększają możliwość rozwoju raka niż każdy z osobna. Rokowanie rodzaju Schistosoma, która powoduje groźną chorobę pasożytniczą, która może dawać przeróżne objawy. W zależności od tego, w którym narządzie zadomowił się pasożyt. Na schistosomatozę choruje około 200 mln ludzi na świecie. W 2014 roku odnotowano 2 przypadki zachorowania osób, które nigdy nie opuszczały alergiczne. Najwyższe wartości spotyka się w zakażeniach pasożytniczych w okresie inwazji tkanek (włośnica, węgorczyca,bąblowice, wągrzyca, schistosomatoza, filarioza, toksokaroza, pneumocystydoza), białaczce eozynofilowej i zespołach mieloproliferacyjnych oraz w określonych lub idiopatycznych zespołach zachorowalność występuje w Egipcie, gdzie jest to najpowszechniejsza postać nowotworu. Przyczyną jest endemiczna schistosomatoza (bilharcjoza) powodowana przez pasożyty. W Wielkiej Brytanii rak pęcherza to piąty nowotwór pod względem częstości zachorowań, z 10 tysiącami nowych przypadków rocznie. Ponad ), pasożytująca w żyłach człowieka (schistosomatoza). Przywry są rozpowszechnione na całej kuli ziemskiej, stanowią przyczynę licznych chorób ogólnie zwanych trematodozami, zagrażających zdrowiu i życiu ludzi i zwierząt.” w schistosomatozie. Farmakologiczne leczenie przyczynowe dzięki postępowi w zakresie chemioterapii nie jest obecnie tak niebezpieczne, jak np. przed 20 laty. Niemniej jednak większość preparatów należy nadal do leków silnie działających, wymagających rozważnego stosowania. Leki SCHISTOSOMATOZA – Główny Inspektorat Sanitarny Schistosomatoza jest chorobą powodowaną przez pasożyty – przywry z rodzaju Schistosoma: S. haematobium, S. mansoni, S. intercalatum, S. mekongi. Pasożyty te osiedlają się w naczyniach krwionośnych człowieka, tam odżywiają się krwią i składają jaja, powodując tym samym zmiany chorobowe w wylęgania objawów choroby wynosi od 3 do 7 tygodni. Objawy Objawy kliniczne schistosomatozy są różne i zależą w szczególności od gatunku pasożyta i nasilenia jego inwazji. Wyróżnia się 3 okresy inwazji: penetracja przywr przez skórę, migracja i dojrzewanie pasożytów w organizmie oraz okres następstw późnych. Inwazja przywr jest długotrwała i przy braku prawidłowej diagnozy może trwać 3-8 lat. Na pierwszym etapie mogą występować: świąd, rumień, wysypka na skórze, zwykle już w ciągu kilku minut od ekspozycji. Objawy te zanikają po 24-72 h. Okresowi migracji i dojrzewania przywr towarzyszą dreszcze, poty, gorączka, bóle mięśni i stawów, nudności, biegunka często z krwią i śluzem, kaszel, objawy ze strony nerek i pęcherza moczowego np. krwiomocz. W ostatnim okresie inwazji obserwowano powiększenie wątroby i śledziony, marskość wątroby, wodobrzusze, żylaki przełyku W jakich krajach występuje Schistosomatoza Schistosomatoza jest chorobą występującą ogniskowo (endemicznie), przy czym S. haematobium występuje głównie w krajach Afryki równikowej oraz południowo-wschodniej oraz w krajach Bliskiego Wschodu, a także na wyspach Oceanu Indyjskiego. Obecność ślimaka – żywiciela pośredniego dla pasożyta, który jest odpowiedzialny za wystąpienie tej choroby, została udokumentowana jak dotąd w Portugalii, Hiszpanii, Włoszech (Sardynia), południowej Francji oraz na Korsyce (rzeka Cavu oraz kąpieliska rzek Solenzara, Osu i Tarcu). Od 2011 r. odnotowuje się przypadki zachorowań na schistosomatozę u ludzi, którzy przebywając turystycznie na Korsyce, korzystali z kąpieli w rzece Cavu w pobliżu Porto Vecchio, w południowej części wyspy. Osoby chore to zarówno mieszkańcy Korsyki jak i turyści. W pierwszej połowie 2015 r. zarejestrowano 110 nowych przypadków. Z kolei w październiku 2015 r. odnotowano zachorowanie u obywatela Francji przebywającego w tym regionie wraz z rodziną, w okresie lata 2015 r. Poza aktualnymi przypadkami na Korsyce, jak dotąd nie odnotowano występowania zachorowań na tę chorobę na terenie innych krajów Europy. W związku ze stwierdzeniem odpowiednich uwarunkowań środowiskowych i klimatycznych zarówno dla rozwoju żywiciela pośredniego jak i samego pasożyta, przypuszcza się, że zwiększona aktywność rekreacyjna ludzi w wodach ww. rzek Korsyki w okresie miesięcy letnich stwarza ryzyko zarażenia pasożytem wywołującym schistosomatozę. Jak można się zarazić? Głównym rezerwuarem S. haematobium jest człowiek. Chory człowiek nie jest jednak zakaźny dla innej osoby, stanowi jednak źródło skażenia środowiska i może zarażać żywicieli pośrednich tj. ślimaki należące do określonych gatunków. Zarażony człowiek wydala jaja pasożyta wraz z moczem lub kałem. Po dostaniu się do wody z jaj uwalnia się postać larwalna, która przenika do ślimaka. Po przejściu cyklu rozwojowego w organizmie ślimaka, larwy wydostają się ponownie do wody i stają się inwazyjne dla człowieka. Do zarażenia człowieka dochodzi najczęściej w czasie kąpieli, czy brodzenia w wodzie, w naturalnych zbiornikach wodnych, w których bytują określone gatunki ślimaków. Najbardziej podatne na zarażenie są osoby w wieku 5-15 lat. Jak mogę zabezpieczyć się przed zachorowaniem? Nie istnieje szczepionka przeciwko przywrom wywołującym schistosomatozę. Leczenie schistosomatozy polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych w określonych dawkach przez odpowiedni okres czasu, zgodnie z zaleceniami lekarza. Aby uniknąć inwazji przywr na terenach, gdzie występują one endemicznie należy: unikać kąpieli i brodzenia w wodzie w naturalnych zbiornikach wodnych (rzeki, jeziora, stawy, tereny podmokłe), jednocześnie kąpiel w oceanie i morzu uznana jest za bezpieczną; unikać spożywania nieprzegotowanej wody pochodzącej z naturalnych zbiorników wodnych i stosować metody uzdatniania wody (filtrowanie z zastosowaniem filtrów o porach 30 mikrometrów lub mniejszych, podgrzewanie wody w temperaturze 50 stopni C przez 5 min., pozostawienie zebranej w baniaku wody na co najmniej 24 h – w tym czasie, w stojącej wodzie, pasożyty obumierają). Schistosomatoza (przywrzyca, bilharcjoza) Zwiń tekst Ostry przebieg ma natomiast pierwsze zarażenie lub zarażenie występujące u osób spoza terenów endemicznych. U większości pacjentów objawy pojawiają się do 5 lat od zarażenia. Pierwsze objawy schistosomatozy występują już w czasie wnikania larw (cerkarii) przez skórę, a także w okresie wędrówki pasożyta u człowieka. Wszystkie gatunki przywr z rodzaju Schistosoma, które pasożytują u człowieka, mogą prowadzić do zapalenia skóry. W miejscu wniknięcia larwy (cerkarii) dochodzi do miejscowego odczynu zapalnego, świądu, wysypki plamisto-grudkowej lub pęcherzykowej. W Polsce najczęściej dochodzi do zapalenia skóry spowodowanego przez larwy ptasich schistosom. Choroba ta nazywana jest ,,wysypką pływaków’’. U osób zakażonych zmiany skórne pojawiają się po 2 godzinach od kontaktu z pasożytem. Najpierw pojawia się na skórze drobna swędząca pokrzywka, która z czasem przybiera postać rozległych czerwonych plam z ostro zakończonymi guzkami o średnicy 2-5 mm, znajdującymi się w centrum plam. Schistosomatozie towarzyszą takie objawy, jak opuchlizna i ból, które utrzymują się przez 10 dni. Do tej pory nie ma jednoznacznych dowodów na to, czy larwy ptasich schistosom docierają do narządów wewnętrznych człowieka. Badania doświadczalne z udziałem małp i myszy, czyli nietypowych żywicieli przywr ptasich (podobnie jak w przypadku człowieka) wykazały, że larwy przywr docierają do płuc i rdzenia kręgowego. Może to sugerować możliwość podobnej wędrówki również u człowieka. U osób narażonych powtórnie na inwazję cerkarii (larw) ptasich schistosom pojawiały się objawy alergiczne w układzie oddechowym. U dzieci chorych na astmę, zmianom skórnym charakterystycznym dla schistosomatozy mogą towarzyszyć duszności. Przywry z rodzaju Schistosoma są odpowiedzialne za występowanie różnych objawów. Są to Miejscowe lub ogólnoustrojowe reakcje wywoływane przez produkty przemiany materii zarówno larwalnych postaci przywr, jak i dorosłych osobników. Działanie toksyczno-alergiczne prowadzi do rozwoju zespołu objawów określanych jako gorączka Katayama; Uszkodzenia tkanek związane z krwawymi wylewami mającymi miejsce podczas wędrówki pasożytów po organizmie żywiciela lub przebijania się jaj z naczyń żylnych, czego konsekwencją są uszkodzenia narządów; Tworzenie pseudoropni lub pseudotorbielowych zmian zlokalizowanych wokół jaj; Zmiany zapalne, krwotoczne, przerostowe, brodawczakowate lub polipowate, występujące w miejscu bytowania przywr, czego następstwem jest zaburzenie prawidłowego funkcjonowania narządów; Przy dużej intensywności zarażenia Schistosoma, niedrożność naczyń żylnych. Gorączka Katayama Gorączka Katayama nazwę zawdzięcza miejscowości Katayama w Japonii, w której po raz pierwszy opisano jej występowanie. Gorączka Katayama jest chorobą o podłożu immunologicznym. Rozwija się w ostrej fazie schistosomatozy wywołanej głównie przez Schistosoma japonicum, rzadziej przez Schistosoma mansoni i sporadycznie przez Schistosoma haematobium. Po 20-60 dniach od zarażenia, w czasie składania przez samicę jaj, dochodzi do reakcji antygenu uwalnianego z jaj z przeciwciałami i do rozwoju stanu nadwrażliwości. U pacjentów pojawia się gorączka, dreszcze, eozynofilia (zwiększona liczba eozynofili czyli rodzaju krwinek białych w krwi obwodowej), powiększenie śledziony i wątroby (hepatosplenomegalia), uogólnione powiększenie węzłów chłonnych i objawy żołądkowo-jelitowe. Okres inkubacji Schistosoma japonicum w organizmie trwa od 14-84 dni. U osób mających pierwszy kontakt z przywrą zwykle jest to krótszy czas, a choroba przebiega z objawami, które w gorączce Katayama utrzymują się przez kilka tygodni. Podczas zarażenia Schistosoma japonicum i Schistosoma mansoni po stadium ostrym choroba może przejść w postać bezobjawową trwającą nawet kilka lat, po której dochodzi do postaci przewlekłej. W fazie tej dominują biegunki (często występujące z domieszką krwi) i zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Chorzy tracą apetyt i chudną, a z kałem wydalane są jaja pasożytów. W błonie śluzowej i w warstwie podśluzówkowej okrężnicy oraz w jelicie cienkim obecne są z reguły jaja przywr wraz z rozległymi naciekami komórkowymi. W tkance mięśniowej występują natomiast ziarniniaki. Dochodzi również do owrzodzenia błony śluzowej jelita cienkiego i grubego, które z czasem bliznowacieje. Charakterystycznymi zmianami w jelicie są liczne polipy, które zawierają dużą ilość jaj. Postaci dorosłe okresowo mogą przebywać w żyłach krezkowych (w okolicy jelit) lub w żyłach jelita i pęcherza. W późnym stadium schistosomatozy stwierdza się zwłóknienia w jelicie grubym. Schistosomatoza – postać wątrobowo-śledzionowa W tej postaci schistosomatozy jaja, które nie zostały złożone w tkance jelita, przemieszczają się z powrotem do układu żył wrotnych, doprowadzających krew do wątroby. Pobudzają w ten sposób proces tworzenia ziarniniaków i włóknienia. Zwłóknienie wątroby utrudnia krążenie wrotne i powoduje powstanie nadciśnienia wrotnego. U pacjentów pojawiają się takie objawy, jak powiększenie wątroby i śledziony, żylaki przełyku, obrzęki i żółtaczka. Często występują również krwawienia z żylaków przełyku. Sporadycznie pojawiają się objawy przewlekłej choroby wątroby. Nie występuje natomiast tzw. śpiączka wątrobowa. Pierwotny odczyn zapalny w naczyniach spowodowany jest przez jaja i produkty metabolizmu przywr. Wynikiem zmian w dorzeczu żyły wrotnej są zwłóknienia obejmujące tylko naczynia wątrobowe i przewody żółciowe. Proces ten jest charakterystyczny dla schistosomatozy i zachodzi nawet wówczas, gdy nie ma jaj (być może związany jest z odczynem alergiczno-toksycznym na metabolity pasożyta). Wątroba ulega powiększeniu, a śledziona rozrostowi i włóknieniu. Schistosomatoza – postać sercowo-płucna W sytuacji, gdy przywry przemieszczą się z dużym obiegiem krwi do płuc i serca, w narządach tych rozwijają się ogniska choroby. W płucach znajdowane są często jaja Schistosoma haematobium, rzadziej jaja Schistosoma mansoni i Schistosoma japonicum, które dostały się do tego narządu razem z krwią. Schistosomatoza sercowo-płucna ma miejsce najczęściej w inwazjach Schistosoma mansoni. Schistosomatoza dróg moczowych Jest to najczęstsza postać kliniczna inwazji Schistosoma haematobium, rzadziej Schistosoma japonicum i Schistosoma mansoni. W tej postaci schistosomatozy zazwyczaj pojawiają się takie objawy, jak bolesne oddawanie moczu, częstomocz i krwiomocz, które są związane ze składaniem jaj przez samice w pęcherzu moczowym. U 10% pacjentów z objawami wątrobowo-śledzionowymi, zarażonych Schistosoma mansoni, obserwowano zapalenie kłębuszków nerkowych. Skutkiem zarażenia są wtedy zaburzenia funkcji nerek. U kobiet zidentyfikowano występowanie dojrzałych postaci i jaj Schistosoma haematobium w pochwie i sromie. Inwazje tych przywr do układu płciowego mogą być przyczyną bezpłodności, komplikacji porodowych i zaburzeń miesiączkowania. Istnieją przypuszczenia, że przywry odgrywają rolę w wywoływaniu nowotworów pęcherza moczowego. Schistosomatoza ośrodkowego układu nerwowego Przywry wraz z krwią mogą dostać się do ośrodkowego układu nerwowego. Schistosoma japonicum migruje do mózgu, natomiast Schistosoma haematobium i Schistosoma mansoni do rdzenia kręgowego. Przebieg inwazji wszystkich trzech gatunków jest podobny. Wyróżnia się kilka faz schistosomatozy, charakteryzujących się występowaniem różnych objawów. W okresie inkubacji, w czasie migracji i dojrzewania przywr, występują zmiany skórne związane z penetracją larw (cerkarii) do tkanek, uszkodzenia narządów (w tym szczególnie płuc) z towarzyszącymi wylewami, ogniskowo pojawiają się eozynofile (rodzaj krwinek białych w krwi). W czasie wzrostu larw w obrębie żył wrotnych dochodzi do ostrego zapalenia wątroby. Podczas bytowania i dojrzewania larw w jelicie cienkim pojawia się przekrwienie ścian jelita cienkiego. W czasie przebijania się do jelita jaj, złożonych przez samice w naczyniach żylnych, ma miejsce uszkodzenie tkanek i zwiększenie liczby eozynofilii, związana z toksyczno-alergicznym działaniem produktów przemiany materii pasożyta. Wszystkie rodzaje Schistosoma pojawiają się w Polsce (inwazje importowane). Schistosomatoza (przywrzyca) – leczenie W leczeniu schistosomatozy stosowany jest głównie prazykwantel. Zwiń tekst

choroby przenoszone przez ślimaki na ludzi